Bình Dương: Nhiễm HIV tăng cao ở nam giới quan hệ tình dục đồng giới

Nam quan hệ tình dục đồng giới/người chuyển giới ngày càng được chú ý trong những năm gần đây, do lây truyền HIV qua các hành vi tình dục đồng giới tăng từ 0,3% trước năm 2005 lên hơn 14-17% vào năm 2019. Tại Bình Dương, trong năm 2020, tỉ lệ lây nhiễm trong MSM gia tăng đột biến, và chiếm đa số trong các ca dương tính mới phát hiện. Năm 2020, Bình Dương phát hiện được là 754 người nhiễm HIV trong đó MSM chiếm đến gần 80%.
Những con số biết nói
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật tỉnh Bình Dương (CDC Bình Dương), trong kết quả tư vấn xét nghiệm HIV bao gồm tại cơ sở y tế và các nhân viên hỗ trợ cộng đồng, có 1.515 xét nghiệm cho cộng đồng MSM đã được thực hiện, qua đó phát hiện ra được 484 ca dương tính, ước tính tỷ lệ dương tính lên đến 32 %.
Cũng theo báo cáo hoạt động năm 2020, tỉ lệ nhiễm HIV dương tính được phát hiện, nhóm MSM đã chiếm đến xấp xỉ 80% và đa số đều là lao động di cư đến Bình Dương làm việc. Chính vì thế, MSM trẻ trong độ tuổi từ 15 đến 24 chiếm đa số ca nhiễm HIV mới ở nam giới.
Theo bác sĩ Vương Thế Linh –Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bình Dương, trong số lượng ca nhiễm HIV trong nhóm MSM, thì có đến 85% là đối tượng công nhân và học sinh/sinh viên. Khi còn ở quê, các bạn e ngại, không bộc lộ xu hướng tình dục, nên khi lên môi trường đô thị cởi mở, nên thoải mái tìm kiếm bạn tình, từ đó, nảy sinh các mối quan hệ tình cảm, quan hệ tình dục. Đa số những đối tượng này lại chưa biết cách bảo vệ phòng ngừa, không có thói quen sử dụng bao cao su, lại quan hệ với nhiều bạn tình nên nguy cơ lây nhiễm HIV rất cao. Chưa kể, một số MSM hiện nay có xu hướng rủ nhau cùng sử dụng ma túy rồi quan hệ tình dục (không sử dụng biện pháp bảo vệ).
Dự báo trong những năm sắp tới, số người nhiễm HIV là MSM có gốc ngoại tỉnh sẽ tiếp tục tăng trong làn sóng di cư vào các khu công nghiệp, đặc biệt là các tỉnh miền Tây Nam Bộ. Với văn hóa cởi mở và dễ hòa nhập, một lượng không nhỏ nam đồng tính sẽ chọn Bình Dương làm nơi dừng chân sinh sống, đây là một bài toán khó cho việc kiểm soát, nâng cao nhận thức của nhóm lao động di cư này về kiến thức HIV.
Các ứng phó về việc phòng chống HIV/AIDS ở nhóm MSM
Theo anh Đào Minh Tín (Nhóm Kết Nối Trẻ-Bình Dương), trong thời gian qua bệnh nhân phản hồi lại rất tích cực trong nhóm khách hàng là MSM có tỉ lệ tuân thủ điều trị khá tốt, chủ động trong việc tìm hiểu thông tin và biết cách chăm sóc bản thân, thông thường, các bạn nhiễm HIV chỉ sau 6 tháng điều trị là các bạn đã đạt được tải lượng dưới ngưỡng phát hiện (K=K).

Các tổ chức cộng đồng tăng cường cấp phát sinh phẩm tự xét nghiệm trong bối cảnh dịch COVID-19
Chia sẻ với phóng viên, bạn Nguyễn Đ.Đ (Thủ Dầu Một) cũng thông báo đã đạt được K=K trong đợt xét nghiệm tải lượng virus vào tháng 11/2020: “Em cảm thấy thở phào nhẹ nhõm, điều tuyệt vời là em đã có thể tự tin chăm sóc bản thân, an toàn cho gia đình và người yêu, đồng thời cũng học được cách sống lạc quan và tích cực hơn, HIV đã không phải là căn bệnh chết người nữa, ít nhất là với em”.
Cũng theo bác sĩ Vương Thế Linh, do Bình Dương có xu hướng gia tăng người nhiễm HIV trong nhóm nguy cơ cao là MSM, nên địa phương tập trung đẩy mạnh các biện pháp can thiệp giảm hại. Trong đó, bao gồm cung cấp bơm kim tiêm, bao cao su cho nhóm nguy cơ cao, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP), điều trị ARV cho người nhiễm HIV, triển khai chiến dịch K=K…
Một ví dụ việc sử dụng phương pháp điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) trong nhóm MSM. Chiến lược của Bình Dương là gia tăng tăng việc sử dụng PrEP hàng ngày có thể làm giảm 99% khả năng nhiễm HIV (Theo CDC Hoa Kỳ) đã được nghiên cứu rộng rãi trong nhóm MSM để xem cách sử dụng nó có hiệu quả nhất.
Bình Dương đang tích cực trong việc tuyền truyền để gia tăng số lượng người có nguy cơ, đặc biệt là MSM tham gia vào sử dụng PrEP. Trong năm 2021, Bình Dương sẽ có 4 cơ sở cung cấp dịch vụ PrEP, bao gồm : Trung tâm y tế Dĩ An, Trung tâm y tế Thuận An, Trung tâm y tế Thủ Dầu Một và Trung tâm y tế Bến Cát, ngoài ra, sẽ có 1 cơ sở y tế tư nhân cùng tham gia vào cung cấp dịch vụ cấp PrEP. Với mong muốn một mô hình “One Stop Shop” có thể cung cấp dịch vụ toàn diện về HIV, trong đó có PrEP, Bình Dương sẽ đạt được kế hoạch đề ra với khoảng xấp xỉ 1.200 người sẽ tham gia sử dụng PrEP.

PrEP là một chiến lược quan trọng trong dự phòng lây nhiễm HIV thời gian tới
Các phương án dự phòng hiệu quả khác bao gồm gia tăng việc truyền thông thay đổi hành vi, các phương thức truyền thông gia tăng nhận thức bằng mạng xã hội, tăng cường cung cấp bao cao su và chất bôi trơn cũng được mở rộng tối đa. Các khu công nghiêp, nhà trọ, và các trường đại học/trung học phổ thông cũng là đích trong các điểm truyền thông trong năm 2021.