Ở châu Á, các ước tính về tỷ lệ của nam đã từng có quan hệ tình dục (QHTD) đồng tính (MSM) rất khác nhau, từ 3,3% đến18%.
Ở châu Á, các ước tính về tỷ lệ của nam đã từng có quan hệ tình dục (QHTD) đồng tính (MSM) rất khác nhau, từ 3,3% đến18%. Một số phụ nữ, chủ yếu là đã kết hôn thường được xem là có nguy cơ thấp, sẽ nhiễm HIV do bạn tình hoặc chồng của họ, trong đó có những MSM có QHTD đồng tính. Thực trạng MSM ở Thái Lan được biết khá rõ ràng, trong khi ở Lào và Việt Nam còn rất it tư liệu. Tỉ lệ nhiễm HIV trong MSM ở Myanmar là 28,8% và ở Thái Lan là 31 đến 35%; tỉ lệ này ở Pnompenh là 8,7% và ở Vientian là 5,6% , theo các dữ liệu của USAID 2011; van Griensven F. và cs 2010; Jia M. và cs 2010; Chương trình AIDS quốc gia của Myanmar 2008.
Ở Việt Nam, trong giai đoạn đầu, chúng ta tập trung vào giảm tác hại trong những người nghiện chích ma túy và mại dâm. Đến năm 2006, MSM được xem là một quần thể có hành vi nguy cơ cần được can thiệp giảm tác hại. Xã hội Việt Nam chưa chấp nhận quan hệ tình dục đồng giới. Theo báo cáo tháng 3.2012 của Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS; phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm về “Tiến độ phòng chống AIDS Việt Nam năm 2012 giai đoạn 2012-2011”, tỉ lệ nhiễm HIV ở Hà Nội trong nhóm MSM bán dâm là 14.8% và trong nhóm MSM không bán dâm là 19,8% .
Theo lời kể của nhiều bạn, MSM thường hẹn hò với nhau ở công viên, bờ hồ, sàn nhẩy, quán bar, phòng tắm hơi, mát xa; còn QHTD thường là ở khách sạn, nhà nghỉ, sauna, ở công viên, ở các chợ tình và ở các cơ sở khép kín. Họ đã nói về sở thích tình dục như “Mình thích QHTD đồng tính để thỏa mãn chứ không phải để yêu. Khi mình chán nữ thì mình tìm nam” hoặc “Mình thích nam vì mình có thể là người cho và cũng có thể là người nhận. Còn phụ nữ, họ chỉ nằm và chờ ta thôi”. Có bạn kể “Có một hôm, thày giáo bảo mình đến phòng ngủ của thày xem phim và thế là mình bị ép phải QHTD”. Bạn khác nhớ lại: “Hồi nhỏ mình chơi với các bạn ở vườn hoa hàng Đậu. Các dì (là nam) dụ dỗ bọn mình đến nhà, bảo QHTD và cho tiền. Bạn khác kể chuyện QHTD đồng tình ở nơi chỉ có đàn ông: “Mình đi bộ đội. Ở Hà Giang rét quá và hai đứa thường ngủ chung chăn. Sau lần đầu ôm ấp, cả hai đứa đều ngượng; nhưng rồi lại thích “yêu” nhau. Hết nghĩa vụ cả hai đứa đều lấy vợ và chuyện cũ chỉ còn là kỷ niệm”.
Rượu làm dễ quên việc sử dụng bao cao su (BCS): “Chính mình khi say rượu nếu có QHTD đồng tính mình cũng chẳng dùng BCS”. Rượu còn tiếp tay cho lạm dụng tình dục: “Mình uống rượu say với mấy đứa bạn ở nhà nghỉ. Sáng hôm sau, mình mới biết mình đã phải làm bottom (người nhận tinh dịch). Nhưng không thằng nào nhận đêm qua đã lạm dụng mình”. Có bạn cho rằng “Tôi nghĩ ma túy làm cho mình hứng lên và QHTD lâu hơn.Khi dùng amphetamin, tôi chẳng quan tâm bạn tình mình là ai”. Ma túy liên quan đến mại dâm: “Những người tiêm chích ma túy như mình cần tiền, các bạn của mình hầu hết bán dâm..Mà bán dâm ít nguy hiểm hơn là trộm cắp”. “Còn mình đã lấy vợ được một năm nhưng thất nghiệp.Mình phải QHTD đồng tính để có tiền”. Bạn khác nói thẳng: “Nam giới như tôi có QHTD là để kiếm tiền. Người khác là gay có vợ nhưng vẫn thích QHTD đồng tính”. Có bạn tâm sự: “Anh ta là gay người nước ngoài đã giúp mình rất nhiều nhưng không cần mình trả nợ. Mình đã QHTD với anh ta như để trả ơn”.
Một số nước ở Châu Mỹ, Tây Âu, Bắc Âu: cởi mở với MSM
Một số nước ở Châu Phi, Trung A, Nam Á, Đông Nam Á phân biệt đối xử với MSM
Hành vi tình dục là đa dạng với các khuynh hướng tình dục khác nhau. Nhóm hoàn toàn dị tính vẫn có quan hệ tình dục lưỡng tính và nhóm hoàn toàn đồng tính vẫn có quan hệ tình dục lưỡng tính. Lý do là hành vi tình dục không chỉ dựa vào khuynh hướng tình dục mà còn vào điều kiện kinh tế, xã hội như mua bán dâm, trả ơn. Các nhóm từ nhóm 2 đến nhóm 6 theo thang Kinsey có khuynh hướng tình dục lưỡng tính và hành vi tình dục đương nhiên có cả đồng tính, dị tính và lưỡng tính.
Các bạn MSM cho biết những lý do dẫn đến QHTD đồng giới là đa dạng, không phải chỉ có yếu tố khuynh hướng tình dục mà còn là sở thích tình dục, hoặc ở nơi chỉ có nam giới với nhau. QHTD đồng tính có thể đồng thuận hay cưỡng ép, trả ơn hoặc mua bán dâm. Nơi hẹn hò và nơi QHTD có ảnh hưởng đến việc sử dụng bao cao su, nơi đó có sẵn bao cao su hay không. Vì thế, các bạn nên bình thường hóa việc trong túi có bao cao su; không ngại khi đi mua bao cao su. Từ hiểu biết về BCS đến việc dùng thường xuyên BCS còn một khoảng cách lớn; các bạn MSM lưỡng tính có các hành vi có nguy cơ cao hơn MSM đồng tính hoặc MSM dị tính. Lý do các bạn nêu ra tương tự như “Không sử dụng BCS vì nó giảm khoái cảm, bạn tình là quen biết và khỏe mạnh, hoặc không có sẵn BCS”, Các bạn MSM có thê tin ở bạn tình: “It khi tôi dùng BCS, chỉ dùng BCS khi mình không tin tưởng thôi”. Có khi là thiếu BCS: “Mình chỉ dùng BCS ở sauna vì ở đó sẵn có. Nơi khác thì không, kiếm đâu ra BCS”. Có khi vì mùi vị BCS “Minh không dùng bao cao su khi quan hệ tình dục đường miệng, mùi vị nó khó chịu lắm”.Có bạn chia sẻ về kỳ thi của một số người “Mình cố gắng giấu kín vì họ không cởi mở đâu. Vợ mình nếu biết cũng không tha đâu”. Nhưng cũng có bạn hi vọng “Đôi khi mình cảm thấy xấu hổ vì mình là MSM. Thái độ cuả xã hội đang thay đổi. Hi vọng trong tương lai xã hội sẽ có cái nhìn khác về MSM”.
HIV và các bệnh lây qua đường tình dục (STIs) khác là nhiễm trùng dựa trên hành vi, tiến triển của dịch trong một quần thể không xảy ra một cách thống nhất hoặc ngẫu nhiên, mà là kết quả tương tác xã hội thân mật và phức tạp giữa hai hoặc nhiều người. Nguy cơ của một cá nhân nhiễm trùng không chỉ phụ thuộc vào đặc điểm và hành vi của cá nhân, mà còn vào đặc điểm và hành vi những đối tác của mình, và những đối tác của các đối tác đó. Rủi ro, nói cách khác, phụ thuộc vào toàn bộ mạng lưới và vào mức độ và cơ cấu liên hệ QHTD trong cả hệ thống quan hệ xã hội và tình dục.
Mạng lưới MSM và những người chuyển giới đã được thành lập từ 7.2013. Hi vọng các bạn được đối xử bình đẳng, được kết hôn đồng giới, đồng thời tham gia tích cực vào việt lây truyền HIV trong MSM và từ MSM vào các gia đình và cộng đồng.
BS. Đặng Văn Khoát
