Đây là câu nói của chị Hà Thị Na, vợ của anh Trung, một người đã có tiền sử lệ thuộc các chất dạng thuốc phiện trong nhiều năm. Mặc dù Trung nhiều lần quyết tâm đoạn tuyệt với ma tuý nhưng sau mỗi lần cắt cơn không được bao lâu, Trung lại tái nghiện.
Vào buổi chiều tháng tư năm 2015, tranh thủ lúc rảnh rỗi, tôi xuống nhà anh Hoàng Xuân Trung là thành viên trong câu lạc bộ Chân Trời Mới huyện Mường Ẳng. Đ là một người đã có thâm niên nghiện ma tuý nhiều năm, đang tất bật chăm sóc đàn lợn lớn nhanh như thổi. Trung nói với giọng đầy hoan hỷ “Em sắp sửa chuẩn bị xuất chuồng lứa lợn mới”.
Anh Trung sinh năm 1973, vì gia đình khó khăn nên học chưa xong phổ thông vào năm 1990, Trung đã đi làm công nhân giao thông cầu đường cùng với bố mẹ. Trong thời điểm đó, Trung thường xuyên phải ngủ lại dọc tuyến đường nên anh đã “Phải lòng nàng tiên trắng”. Tên tiếng Anh là heroin. Lúc đầu, Trung chỉ hút chơi cho biết nhưng nó đã ngấm sâu vào não bộ của anh từ lúc nào không biết.
Đến năm 1999, Trung bị buộc thôi việc vì nghiện. Lúc đó, Trung mới bắt đầu cai được khoảng một năm. Đến đầu năm 2000, Trung lập gia đình, cuối năm vợ Trung đã sinh cho anh một cậu con trai kháu khỉnh. Cả gia đình Trung sống trong niềm hân hoan, vui sướng vì tưởng rằng là Trung sẽ vì vợ vì con mà “đoạn tuyệt được ma tuý”. Nhưng chưa đầy một năm sau, Trung tái nghiện. Trong suốt từ năm 2001 đến 2011, Trung đã cai không biết bao nhiêu lần nhưng lần nào cũng chỉ được năm đến mười ngày là bệnh cũ lại tái phát. Mọi người trong gia đình Trung lúc đó nghĩ rằng Trung chỉ có chết chứ không có hy vọng hay tương lai gì.
Đang trong lúc tuyệt vong thì huyện Mường Ẳng có chương trình điều trị lệ thuộc các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone. Lúc đó, mọi người cũng chưa biết về hiệu quả của phương pháp điều trị này. Trung cũng như những bạn có cùng hoàn cảnh. Dân gian có câu: “Có bệnh thì vái tứ phương”. Trung đã đăng vào chương trình điều trị Methadone.
Chị Na xúc động nói: “Nếu không có Methadone thì gia đình em không có như ngày hôm nay”. Nhìn Trung trộn cám với bã rượu để cho lợn ăn. tôi hỏi. “Thu nhập hàng năm thế nào?”. Trung bộc bạch. “Một năm bán được hai lứa lợn, nhà mình nuôi lợn nái nên không mất tiền mua giống thì cũng đỡ. Trừ chi phí đi một năm cũng để ra được khoảng 30 – 40 triệu vì mình còn nấu rượu để tận dụng bã làm thức ăn mà”.
Chị Na chia sẽ thêm. “ Nếu không có Methadone thì không những anh ấy chết mà tôi cũng chết vì mỗi tháng phải chi phí từ hai đến ba triệu tiền thuốc cho bệnh xoang não và tiểu đường”.
Người dân trong cộng đồng thường cho rằng con em họ không có bản lĩnh hay không quyết tâm bởi vì câu chuyện của những người nghiện ma tuý cai, vấp lại ngã và tái đi, tái lại không có gì lạ. Các chuyên gia quốc tế cho rằng: “Nghiện là một bệnh trong não bộ. Do đó, việc điều trị nghiện vô cùng khó khăn và phức tạp. Điều đó phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người, môi trường, hoàn cảnh…Điều trị lệ thuộc các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone là một trong những phương pháp được áp dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới và có bằng chứng khoa học về hiệu quả của phương pháp này. Trường hợp của anh Trung ở Tổ dân phố 10 thị trấn Mường Ảng, tỉnh Điện Biên là trong những trường hợp như vậy.
Tống Duy Bào
