- Lịch sử ra đời và phát triển của doanh nghiệp Hải Đăng
Doanh nghiệp xã hội Hải Đăng tiền thân là Câu lạc bộ Hải Đăng, một trong những câu lạc bộ đầu tiên ra đời năm 2004 dành cho cộng đồng MSMTG tại Việt Nam dưới sự bảo trợ của trung tâm SHAPC và tổ chức FHI360. Trải qua hơn 13 năm hoạt động, từ 5 thành viên ban đầu với những thế hệ thành viên mới, hiện tại HĐ có 13 thành viên Hải Đăng vẫn giữ trong mình niềm nhiệt huyết cho cộng đồng và đưa sức trẻ, sự sáng tạo hướng đến một cộng đồng khoẻ mạnh và bền vững.
Đúng như tên gọi của mình, Hải Đăng định hướng mình là một ngọn đèn chiếu rọi, dẫn dắt cộng đồng MSMTG tại Hà Nội hướng đến khoẻ mạnh, bình đẳng và phát triển. Hải Đăng hôm nay đã trở thành một Doanh nghiệp xã hội tự chủ, năng động và không ngừng sáng tạo trong những hoạt động của mình, chúng tôi vừa song hành phát triển tổ chức và hoạt động và đồng thời phát triển kinh doanh tạo nguồn thu cho tổ chức. Không những vậy, bản thân các thành viên trong gia đình Hải Đăng cũng được nâng cao năng lực và kỹ năng cho bản thân, trở thành những chuyên gia cộng đồng có uy tín trong nhiều lĩnh vực.
Từ cách đây 5 năm, Hải Đăng đã nhận ra việc các tổ chức cộng đồng đang bị phụ thuộc quá nhiều vào các nguồn tài trợ trong nước mà không tìm kiếm các nguồn lực trong khu vực và trên thế giới, mặt khác từ việc học hỏi kinh nghiệm từ các nước như Đài Loan, HongKong, Thái Lan cho thấy, bản thân các tổ chức cộng đồng hoàn toàn có thể huy động nguồn lực từ các cá nhân, doanh nghiệp tư nhân đầu từ cho các hoạt động thiện nguyện của mình, mặc dù vậy, trở thành một tổ chức có tư cách pháp nhân là việc cần phải suy nghĩ và chuẩn bị kỹ càng. Đầu năm 2016 sau ba năm ấp ủ, Hải Đăng cũng chính thức đăng ký trở thành Doanh Nghiệp Xã Hội tập trung hoạt động trong việc nâng cao sức khoẻ tình dục và quyền cho cộng đồng MSMTG/LGBTQ thông qua các hoạt động sự kiện, thực hiện chương trình dự án, cung cấp dịch vụ, nghiên cứu, vận động và nâng cao năng lực cho các tổ chức cộng đồng khác. Doanh Nghiệp xã hội Hải Đăng hiện đang cung cấp các dịch vụ tư vấn, xét nghiệm HIV và các xét nghiệm STIs khác, kinh doanh các sản phẩm bao cao su, hỗ trợ pháp lý và tâm lý cho cộng đồng MSMTG tại Việt Nam.
Trong quá trình trước khi đăng ký tư cách pháp nhân, Hải Đăng cũng tự phân tích bối cảnh và đặt ra cho mình rất nhiều các câu hỏi như: Kinh doanh cái gì để có thu nhập? Làm sao để đảm bảo kinh doanh nhưng vẫn đạt được các chiến lược và mục tiêu cốt lõi của tổ chức? Cách thức vận hành ra sao? v.v Từ đó, chúng tôi nhận thấy nhu cầu được tư vấn và chăm sóc sức khoẻ, cũng như tiếp cận các sản phẩm dự phòng có chất lượng là rất lớn trong cộng đồng, tuy nhiên các cơ sở để đảm bảo thân thiện với cộng đồng lại hầu như không có, việc này cũng đang chính là rào cản lớn khiến cho các bạn trong cộng đồng không sử dụng các dịch vụ HIV và chăm sóc sức khoẻ tình dục khác. Từ đó phòng dịch vụ và xét nghiệm của Hải Đăng được ra đời và trở thành mô hình kinh doanh chiến lược của chúng tôi.
- Kết quả hoạt động cung cấp dịch vụ và kinh doanh của Hải Đăng
Một phòng riêng tư bảo mật được trang trí vô cùng gần gũi với cộng đồng, đội ngũ tư vấn viên, xét nghiệm viên nhiệt tình, niềm nở, các thông tin được bảo mật hoàn toàn, thời gian tư vấn và xét nghiệm linh hoạt, đầy đủ các xét nghiệm và các chủng loại bao cao su, chất bôi trơn chất lượng, đó là tất cả những gì chúng tôi đang cung cấp cho khách hàng. Chúng tôi cũng xây dựng hệ thống tư vấn và đặt hẹn online để khách hang cảm thấy thoải mái cũng như tiện lợi khi xét nghiệm. Các khách hàng thường ưu ái gọi dịch vụ của chúng tôi là dịch vụ One stop cho MSMTG Hà Nội, chỉ cần liên hệ với Hải Đăng là có thể trải nghiệm tất cả các dịch vụ liên quan đến HIV- thân thiện, an toàn, sẻ chia.
Bắt đầu cung cấp dịch vụ xét nghiệm trực tiếp từ tháng 5/2016 tính đến nay chúng tôi đã đón tiếp 1211 khách hàng đến xét nghiệm tại văn phòng, phát hiện 64 ca dương tính và hỗ trợ 62 ca đi điều trị. Kênh fanpage, và website Gtown chúng tôi xây dựng trở thành kênh thông tin chính xác cho cộng đồng với hơn 30,000 lượt truy cập mỗi ngày, chúng tôi cũng thường xuyên nhận được những tin nhắn để hỗ trợ tư vấn và đặt lịch hẹn của các bạn cộng đồng. Hàng tháng, chúng tôi cũng phân phối được 5,000 -7,000 bao cao su và chất bôi trơn chất lượng được sản xuất tới cộng đồng, không chỉ thúc đẩy văn hoá sử dụng bao cao su mà còn làm thị trường bao cao su nội địa phát triển hơn, hướng tới bền vững.
Đến nay, chúng tôi có thể tự tin nói rằng, Hải Đăng đã trở thành một địa điểm tin cậy cho các bạn trong cộng đồng tới để sẻ chia và sử dụng các dịch vụ thân thiện. Với hơn 120 bạn MSMTG đến sử dụng dịch vụ mỗi tháng, hàng nghìn chiếc bao cao su và bôi trơn chất lượng được cung cấp đến tay khách hàng, kênh truyền thông tư vấn online với gần 10,000 thành viên và tương tác tích cực mỗi ngày. Với chúng tôi, đó là thành công nhỏ, niềm vui lớn và thêm tin tưởng vào con đường mình đã chọn.
Bên cạnh việc kinh doanh cung cấp dịch vụ, chúng tôi vẫn tiếp tục tìm kiếm thêm những nguồn lực ngoài nước để thực hiện những ý tưởng các hoạt động. Hải Đăng đang trực tiếp hợp tác với các tổ chức quốc tế như COC Hà Lan, Diễn đàn toàn cầu về MSM và HIV (MSMGF), AIDS Healthcare Foundation, ViiV Healthcare, Unicef, UNAIDS v.v. với đa dạng các hoạt động như truyền thông thay đổi hành vi, tập huấn nâng cao thân thiện cho cơ sở y tế, nghiên cứu các vấn đề của cộng đồng, thiết kế triển khai hoạt động can thiệp, dự phòng, vận động cho quyền cộng đồng.
Từ đó Hải Đăng phát triển hơn về chuyên môn, hoạt động và nhân sự với các bộ phận khác nhau như hành chính, tài chính kế toán, truyền thông, kinh doanh & dịch vụ, nghiên cứu, chương trình. Hải Đăng hiện tại có 7 nhân viên full time và 5 parttime được trả lương.
III. Các bài học kinh nghiệm của Hải Đăng
Thiết nghĩ, câu chuyện về phát triển bền vững là vấn đề mà tổ chức cộng đồng nào cũng đối mặt, nhưng chưa có nhiều tổ chức dám nghĩ và dám làm đến cùng. Dịch vụ HIV cũng là một dịch vụ chăm sóc sức khoẻ thông thường và là hướng đi bền vững cho không chỉ tổ chức mà còn cho cả chương trình phòng chống HIV tại Việt Nam. “Có công mài sắt, có ngày nên kim” là kim chỉ nam để chúng ta cố gắng, hãy đừng bị giới hạn mình bởi bất kỳ ai và bất kỳ điều gì, đừng ngại dấn thân vào những vùng đất chưa ai đến và hãy cứ đi đi rồi sẽ thành con đường do chính bạn tạo ra.
Thanh Tùng
