Nguyên nhân của tình trạng trên xuất phát từ nhiều phía, trong đó có sự ảnh hưởng của các trào lưu độc hại, sự thiếu hiểu biết kiến thức về chất gây nghiện và tác hại của các chất gây nghiện, tâm lý thích thể hiện ở tuổi dậy thì hay các áp lực, căng thẳng về học tập, cuộc sống …. dẫn đến tình trạng trẻ có các vấn đề, hành vi tiếp cận và sử dụng các chất kích thích, gây nghiện trên. Tình trạng này diễn ra ngày càng phức tạp và đáng báo động, vì vậy cần sự quan tâm cấp thiết của các sở, ban ngành nói riêng và của cả xã hội nói chung.
Theo anh Mai Như Sơn, chủ nhiệm CLB Phòng chống ma túy Xuân Hợp (Đồng Nai) cho rằng, trẻ em hiện nay mặc dù được sống trong môi trường khá tiện nghi và đầy đủ, được quan tâm, cung cấp về vấn đề thể chất, sức khỏe, cuộc sống… nhưng các vấn đề về kiến thức, kỹ năng cuộc sống vẫn còn chưa được quan tâm và còn nhiều hạn chế. Bằng chứng cho thấy, tỷ lệ trẻ được bố mẹ “gửi gắm” vào các môi trường bán trú hoặc người quen bên ngoài để tập trung cho công việc hiện nay ngày càng nhiều; thời gian trò chuyện, chia sẻ của cha mẹ cùng các con càng bị thu hẹp dẫn tới mức độ tương tác hay các mối liên kết trong gia đình ngày càng bị chi phối bởi các thiết bị điện tử, mạng xã hội hoặc các bạn bè bên ngoài xã hội…dẫn đến khả năng thích ứng với môi trường thực tế và đương đầu với các vấn đề/ khó khăn trong cuộc sống, xã hội bị hạn chế. Vì vậy, trẻ có nguy cơ dễ bị dụ dỗ, lôi kéo hoặc bắt chước các hành vi sử dụng các chất kích thích, gây nghiện bởi các bạn bè hoặc đối tượng xấu bên ngoài.
Bác sỹ Nguyễn Xuân Quang, Khoa phòng chống HIV/AIDS thuộc Trung tâm kiểm soát bệnh tật Đồng Nai (CDC), là chuyên gia khách mời trong các chương trình truyền thông của LHH Đồng Nai cũng chia sẻ về tình hình sử dụng ma túy và dịch HIV tại địa bàn tỉnh Đồng Nai. Theo đó, Bác sỹ Quang cho biết Đồng Nai là một địa phương có tiềm năng về phát triển các hoạt động công nghiệp và là một trong bốn tỉnh, thành phố trọng điểm khu vực phía Nam nên có tỷ lệ lao động nhập cư chiếm đến 50%. Với đặc điểm là vùng kinh tế trọng điểm nên ngoài việc phát triển các khu công nghiệp thì các các dịch vụ giải trí xã hội như Quán Bar, nhà hàng, khách sạn, karaoke, hoặc các dịch vụ, tụ điểm vui chơi, giải trí… ngày càng mở rộng, phát triển. Vì vậy, các nguy cơ về việc tiếp cận, sử dụng Ma túy và các chất gây nghiện dạng thuốc phiện cũng như nguy cơ lây nhiễm HIV ngày càng gia tăng và cần được quan tâm, chú trọng nhiều hơn.
BS Nguyễn Xuân Quang, trung tâm CDC Đồng Nai chia sẻ các kiến thức về ma túy, HIV cho các bạn học sinh
BS Quang cũng cho biết thêm, theo thống kê, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm dân số trẻ 15 – 24 tuổi đã tăng từ 15.6% vào năm 2016 lên 24.3% vào năm 2021. Nguyên nhân xuất phát từ nhiều phía, trong đó có tác động do sử dụng ma túy và các chất gây nghiện. Trong đó, Đồng Nai có 87% trường hợp người nghiện sử dụng ma túy tổng hợp. Vì vậy, việc hiểu biết và ngăn ngừa việc sử dụng ma túy, phòng chống HIV là rất quan trọng và cần thiết, đặc biệt là với thế hệ thanh thiếu niên.
Hiểu được điều đó, với vai trò là cơ quan hoạt động trong lĩnh vực tâm lý, giáo dục, quản lý khoa học thì trong thời gian qua Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Đồng Nai ( LHH Đồng Nai) đã tiến hành triển khai nhiều chương trình hoạt động tăng cường tập huấn, hỗ trợ nâng cao kiến thức phòng chống ma túy, HIV/AIDS cho thanh thiếu niên là học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ hoạt động đề xuất dự án dành cho LHH các tỉnh của Dự án VUSTA, Dự án Qũy toàn cầu phòng chóng Hiv/Aids giai đoạn 2021-2023 đang được triển khai trên địa bản tỉnh Đồng Nai.
Cụ thể, từ đầu năm 2022 đến nay, khi tình hình dịch bệnh Covid 19 dần được ổn định thì LHH Đồng Nai đã tổ chức nhiều hoạt động truyền thông với quy mô lớn, nhỏ cho đối tượng học sinh, sinh viên trong trường học. Với mục tiêu là cung cấp và hỗ trợ kiến thức nhằm giúp các em học sinh, sinh viên có thể nhận diện về các loại ma túy và các kiến thức về phòng chống HIV/AIDS thì LHH Đồng Nai đã phối hợp cùng các chuyên gia, đoàn TNCS HCM các trường Đại học, THPT để tiếp cận và truyền thông kiến thức tại nhà trường.
Hoạt động tiếp cận, truyền thông kiến thức phòng chống HIV/AIDS trong trường học cho học sinh, sinh viên
Để đa dạng về hình thức, ngoài việc truyền thông theo hình thức chuyên đề thì LHH Đồng Nai đã phối hợp cùng các CLB hoạt động phòng chống ma túy, HIV/AIDS tại địa phương tổ chức các hoạt động đa dạng, sáng tạo phù hợp với lứa tuổi học sinh sinh viên như có sự xuất hiện và chia sẻ trực tiếp từ chính các học viên hiện đang học tập tại các trung tâm cai nghiện ma túy và người nhiễm HIV ( người có H+) đang sinh sống và làm việc, hoạt động tại Đồng Nai. Đây chính là bằng chứng sống để giúp các bạn trẻ có cách tiếp cận, nhìn nhận sâu sắc và thực tế nhất về ma túy, HIV và tăng cường thêm các kiến thức bảo vệ mình.
Các hoạt động truyền thông với sự góp mặt và chia sẻ từ các học viên tại các trung tâm cai nghiện
Thầy Nguyễn Quang Thái, hiệu trường trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Biên Hòa, Đồng Nai) chia sẻ về tầm quan trọng của các hoạt động xã hội dành cho học sinh, trong đó nhấn mạnh về tầm quan trọng của các hoạt động nâng cao nhận thức về hoạt động phòng chống ma túy, Hiv. Thầy Nguyễn Quang Thái cho rằng, trước tình hình phát triển không ngừng của xã hội thì các hoạt động phạm tội ngày càng tinh vi và phức tạp, đặc biệt là các hoạt động mua bán và sử dụng các chất kích thích, gây nghiện. Đinh Tiên Hoàng nói riêng cũng như các trường THCS, THPT và Đại học ở Đồng Nai nói chung có tỷ lệ học sinh, sinh viên thuộc độ tuổi Thanh thiếu niên rất cao, đây cũng là đối tượng dễ bị lôi kéo, dụ dỗ bởi các tệ nạn xã hội, chính vì vậy nhà trường rất mong muốn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ từ các cơ quan, tổ chức trong các hoạt động giúp học sinh nâng cao kiến thức và phòng tránh các hiểm họa trên.
Ngoài các hoạt động trên, để tiếp cận đa dạng hơn các đối tượng thì LHH Đồng Nai đã linh động tổ chức các buổi truyền thông nhóm nhỏ tại các điểm quán cà phê, trà sữa, là nơi ưa thích dành cho các học sinh, sinh viên. Với các hoạt động cung cấp kiến thức phòng tránh ma túy, hiv thông qua việc lồng ghép hoạt động bảo vệ bản thân như: phân biệt và nhận dạng các loại ma túy, hướng dẫn sử dụng bao cao su, trải nghiệm hoạt động test hiv miễn phí….. đã thu hút sự quan tâm của rất nhiều các bạn trẻ và là cơ hội lan tỏa nhiều thông điệp truyền thông ý nghĩa tới cộng đồng.
Hoạt động truyền thông hướng dẫn sử dụng BCS cho các bạn học sinh, sinh viên tại các quán trà sữa, cà phê
Bạn Nguyễn Hoài T, sinh viên năm 2 nghành sư phạm cho biết: Trước đây, khi chưa được biết nhiều kiến thức về phòng tránh ma túy và Hiv thì em chỉ nghĩ rằng việc dùng thử 1-2 lần thì sẽ không thể nào gây nghiện, và bản thân em không nghiện ngập, chơi bời thì sẽ không thể nào có nguy cơ bị nhiễm Hiv. Tuy nhiên, sau buổi chia sẻ ngày hôm nay em mới biết rằng đó là những suy nghĩ sai lầm vì ma túy sẽ gây nghiện và có tác hại rất lớn tới sức khỏe dù chỉ là thử 1 lần. Ngoài ra, nếu mình chủ quan và không có kiến thức bảo vệ mình thì vẫn sẽ có thể có các nguy cơ lây nhiễm và trở thành người có H+.
Cùng tâm trạng với bạn T, bạn Trần Gia H, học sinh lớp 12 hào hứng cho biết, sau buổi chia sẻ ngày hôm nay em biết thêm rất nhiều các kiến thức để nhận biết về ma túy, Hiv và tác hại của nó, điều này giúp em rất nhiều trong việc bảo vệ bản thân và phòng chống Hiv.
ĐỒNG NAI: TĂNG CƯỜNG TẬP HUẤN, HỖ TRỢ KIẾN THỨC PHÒNG TRÁNH MA TÚY – HIV/AIDS CHO HỌC SINH, SINH VIÊN
Thời gian gần đây tình trạng thanh thiếu niên, đặc biệt thanh thiếu niên là học sinh, sinh viên có xu hướng sử dụng các chất kích thích, độc hại ( thuốc lá, thuốc lá điện tử, các tiền chất tổng hợp của ma túy….) trong trường học ngày càng gia tăng. Đây chính là tiền đề cho các nguy cơ tiếp cận với các chất cấm, chất gây nghiện ở các bạn trẻ.