Giám sát do cộng đồng dẫn dắt trong chương trình PEPFAR tại Việt Nam

Bắt đầu từ năm tài khóa 2021, tất cả các chương trình song phương và khu vực của PEPFAR đều được yêu cầu triển khai hoạt động mới về giám sát do cộng đồng dẫn dắt. Đây được coi là một kênh để theo dõi sự hài lòng của khách hàng/bệnh nhân đối với tất cả các dịch vụ trong nước được PEPFAR hỗ trợ, xác định các hạn chế trong hiểu biết về y tế cộng đồng, đánh giá các rào cản và các yếu tố thuận lợi cho phép người dân tiếp cận và duy trì các dịch vụ, cảnh báo bất kỳ vấn đề nào liên quan đến kỳ thị và phân biệt đối xử, cung cấp một nền tảng phân tích do cộng đồng dẫn dắt và các giải pháp để cải thiện các đáp ứng của y tế cộng đồng
Tại Việt Nam, các hoạt động giám sát do cộng đồng dẫn dắt được tài trợ thông qua Văn phòng Điều phối PEPFAR, nhưng hoạt động độc lập, không thiên vị và theo định hướng hành động, tất cả được thiết kế và thực hiện bởi các thành viên cộng đồng ở 11 tỉnh trọng điểm, nằm ở 2 khu vực của khu Kinh tế phía Bắc (NEZ) và khu vực Đô thị thành phố Hồ Chí Minh (HCMC Metro). Hoạt động giám sát này nhằm chuyển tải phản hồi và những quan tâm của cộng đồng tới PEPFAR, từ đó chia sẻ phản hồi với Chính phủ Việt Nam và các đối tác thực hiện chương trình của PEPFAR nhằm cải thiện chương trình và cung cấp dịch vụ cũng như phục vụ cho các mục đích vận động chính sách.
Các mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể của các bên tham gia:

Các mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể của các bên tham gia:

Với các tổ chức xã hội và cộng đồng

• Hỗ trợ thiết kế các bộ công cụ /các chỉ số và phân tích dữ liệu.
• Củng cố, phân tích, so sánh, mô tả, kết luận và khuyến nghị.
• Gửi phản hồi của cộng đồng đến PEPFAR.

Với PEPFAR

• Cung cấp kinh phí
• Hỗ trợ kỹ thuật và/hoặc huy động hỗ trợ kỹ thuật từ các bên thứ ba/các đối tác thực hiện chương trình.
• Chia sẻ phản hồi của cộng đồng tới Chính phủ và các đối tác thực hiện. chương trình để cải thiện chất lượng và vận động chính sách, đồng thời yêu cầu các hành động cần thiết.
• Trả lời cho cộng đồng về hành động được thực hiện.

Với Chính phủ và các đối tác thực hiện chương trình

• Sử dụng phản hồi của cộng đồng để cải thiện chất lượng chương trình và cung cấp dịch vụ.
• Sử dụng phản hồi của cộng đồng cho vận động chính sách.
• Sử dụng phản hồi của cộng đồng để thông báo và đóng góp vào đáp ứng về y tế công cộng.

Với cộng đồng

• Cử đại diện vào ban giám sát cộng đồng.
• Cộng tác để cung cấp dữ liệu và đầu vào cho giám sát dựa vào cộng đồng.
• Chia sẻ phản hồi với Chính phủ và các bên liên quan qua các kênh khác nhau.

Với nhóm giám sát dựa vào cộng đồng

• Bao gồm đại diện của người nhiễm HIV, các nhóm đối tượng chính và CBO ở các tỉnh PEPFAR.
• Thu thập dữ liệu từ các cơ sở cung cấp dịch vụ, các nhóm cộng đồng, khách hàng, bệnh nhân và thực hiện các quan sát khác.

Trong năm tài khóa 2021, ngân sách được phân bổ cho hoạt động giám sát do cộng đồng dẫn dắt là 200.000 đô la. Hai tổ chức trong nước là Hội Phòng, chống HIV/AIDS thành phố Hồ Chí Minh và Trung tâm Hành động vì người sống chung với HIV (còn gọi là VNP +) điều phối hoạt động tại khu vực Đô thị TP. Hồ Chí Minh và khu Kinh tế phía Bắc. Một nhóm gồm 22 thành viên cộng đồng thực hiện thu thập dữ liệu ở các cơ sở dịch vụ. Việc thu thập dữ liệu bắt đầu từ tháng 6 năm 2021. Do việc phong tỏa do COVID-19, tất cả việc thu thập dữ liệu trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 8 đều được tiến hành từ xa.
Báo cáo quý đầu tiên được công bố vào ngày 5 tháng 9 và nó đã được chia sẻ với các cơ quan của Chính phủ Hoa Kỳ (CDC và USAID) và thông qua đó cho các đối tác thực hiện chương trình. Đến nay, việc thu thập và phân tích dữ liệu đã hoàn thành cho 12 cơ sở dịch vụ đầu tiên, tất cả đều là các cơ sở y tế công. Dữ liệu cho một số cơ sở dịch vụ khác, bao gồm cả các dịch vụ do CBO cung cấp, đã hoàn thành và sẽ được đưa vào báo cáo quý tiếp theo.
Như có thể thấy trong bảng dưới đây, với số điểm tối đa là 5 điểm, tất cả các cơ sở dịch vụ được khảo sát đều đạt điểm từ tốt đến rất tốt, với phòng khám ngoại trú Tây Hồ (OPC) ở Hà Nội đạt 4,04 và OPC ở tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đạt điểm cao nhất, 4,72.
Trong số 12 tiêu chí khảo sát cho các cơ sở dịch vụ công, khách hàng cho thấy sự hài lòng nhất với chất lượng dịch vụ điều trị ARV, với điểm trung bình là 4,56, và họ ít hài lòng hơn một chút với vị trí và cơ sở hạ tầng, lần lượt là 4,33 và 4,34 (cũng là kết quả rất tốt).

Các tiêu chí cụ thể và điểm số như sau:

Từ điểm số và cũng như cuộc thảo luận với các khách hàng tham gia, một số khuyến nghị và đề xuất qua khảo sát lần 1 như sau:

• Khách hàng mong muốn có một không gian an toàn đảm bảo sự riêng tư và thuận tiện để trao đổi với bác sĩ và các nhân viên y tế khi cần xét nghiệm, tư vấn và điều trị HIV.
• Họ muốn được thông báo đầy đủ về tải lượng vi-rút và kết quả điều trị của họ thường quy, đặc biệt là sau khi họ đi xét nghiệm.
• Họ mong đợi sự linh hoạt hơn từ các cơ sở và nhân viên y tế, không chỉ về thời gian và ngày làm việc, mà còn cả cấp phát thuốc nhiều tháng, dịch vụ từ xa, và các tùy chọn về cấp phát thuốc, trong các trường hợp khẩn cấp như giãn cách xã hội do dịch COVID-19.
• Cuối cùng, họ muốn có thông tin đầy đủ về các chi phí có thể có mà họ có thể phải trả nếu họ sử dụng các dịch vụ không liên quan đến HIV tại các cơ sở y tế.

Trên đây là một số tin nhắn nhận được từ một số khách hàng sau khi khảo sát. Điều này cho thấy nhóm CLM ở một mức độ nào đó đã trở thành một kênh đáng tin cậy để khách hàng chia sẻ những mối quan tâm của họ. Rõ ràng, hầu hết các mối quan tâm đều liên quan đến những hạn chế và khó khăn trong thời gian giãn cách do COVID-19.

Với việc CLM chuẩn bị bước sang năm thứ hai, PEPFAR sẽ tổ chức một hội thảo đánh giá năm đầu tiên thực hiện CLM bao gồm các đối tác thực hiện chương trình và một số đối tác liên quan khác (như Cục Phòng, Chống HIV/AIDS, UNAIDS, các dự án Quỹ Toàn cầu, và CDC các tỉnh, thành phố liên quan) để xác định các ưu tiên cho kế hoạch CLM năm thứ hai.