Sáng 9/5, Lễ kỷ niệm 20 năm Kế hoạch khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về phòng, chống AIDS (PEPFAR) đã được tổ chức tại Hà Nội. Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở châu Á nhận được hỗ trợ và là một nước trọng điểm, trong giai đoạn đầu của PEPFAR.
Tham dự Lễ kỷ niệm có bà Đào Hồng Lan, Bộ trưởng Bộ Y tế; bà Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế; Ngài Đại sứ John. Nkengasong, Điều phối viên Chương trình AIDS Toàn cầu và Đại diện về Ngoại giao Y tế của Hoa Kỳ; Ngài Marc E Knapper, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam; Ngài Peter Sand, Giám đốc điều hành Quỹ Toàn cầu cùng nhiều cán bộ các Bộ, ngành của Việt Nam và các đối tác PEPFAR.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc E. Knapper phát biểu tại Hội nghị
Phát biểu tại sự kiện, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc E. Knapper cho biết: Hợp tác y tế là nền tảng rất quan trọng trong mối quan hệ song phương giữa hai quốc gia. Việt Nam là quốc gia đầu tiên và duy nhất ở châu Á nhận tài trợ tập trung của PEPFAR từ khi chương trình này được thành lập. Trong 10 năm tiếp theo, Hoa Kỳ là nhà tài trợ lớn nhất cho Chương trình phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam. Với sự hỗ trợ của PEPFAR, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể từ năm 2014 trong việc làm chủ, dẫn dắt nỗ lực phòng, chống HIV.
Ông rất tự hào về những kết quả đạt được trong mối quan hệ hợp tác giữa PEPFAR và Chính phủ Việt Nam trong đó có những nỗ lực chung của PEPFAR và Chính phủ Việt Nam nhằm xây dựng một chương trình ứng phó với HIV quốc gia bền vững, có tác động lớn ở Việt Nam nhằm đẩy nhanh tiến độ hướng tới các mục tiêu toàn cầu của UNAIDS nhằm kiểm soát dịch HIV vào năm 2030. Ông cam kết PEPFAR sẽ tiếp tục hỗ trợ Chính phủ Việt Nam chấm dứt HIV như một mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng vào năm 2030.
Từ năm 2021 – 2022, PEPFAR Việt Nam đã cung cấp kỹ thuật quan trọng để hỗ trợ tiếp cận 8.727 bệnh nhân mới điều trị ARV, đồng thời giúp duy trì thuốc kháng ARV cho ít nhất 89.000 người đang điều trị. Cùng với việc điều trị cho người nhiễm HIV, các hoạt động của PEPFAR còn tập trung vào dự phòng kết hợp, hỗ trợ người dân tiếp cận các dịch vụ dự phòng toàn diện bao gồm: tư vấn và xét nghiệm HIV, dự phòng trước phơi nhiễm, truyền thông chiến lược.
Ngài Đại sứ John. Nkengasong, Điều phối viên Chương trình AIDS Toàn cầu và Đại diện về Ngoại giao Y tế của Hoa Kỳ phát biểu tại Lễ kỷ niệm
Có mặt tại sự kiện, Đại sứ của Hoa Kỳ John N.Nkengasong bày tỏ vui mừng trước những thành tựu của PEPFAR. Ông đánh giá cao những thành tựu mà Việt Nam đã đạt được: Thứ nhất, Việt Nam thực sự nổi bật như một ví dụ toàn cầu về tính bền vững và huy động nguồn lực trong nước thông qua chương trình Bảo hiểm Y tế Xã hội. Trong mười năm qua, Chính phủ Việt Nam đã thực hiện nghiêm túc trách nhiệm tài trợ và quản lý nhiều hợp phần trong hoạt động ứng phó với HIV, bao gồm chi trả cho tất cả các dịch vụ điều trị HIV và thuốc theo cách đáp ứng nhu cầu của người nhiễm HIV. Chúng tôi đánh giá cao sự lãnh đạo về chính sách và tài chính của Chính phủ để hoàn thành mục tiêu đáng khen ngợi này. Thứ hai, Việt Nam đã rất nhanh nhạy trong việc thích ứng với những đổi mới, tiến bộ khoa học để triển khai ứng phó toàn diện. Ví dụ, sự mở rộng nhanh chóng và gần đây của các dịch vụ PrEP là một thành tựu lớn. PrEP tại Việt Nam chính thức bắt đầu vào năm 2020 và chỉ sau ba năm, số lượng khách hàng PrEP tích lũy đã lên tới 67.000, với 51.000 khách hàng sử dụng PrEP tính đến năm 2022. Và mục tiêu đạt 72.500 khách hàng PrEP vào năm 2025 là rất tham vọng. Việt Nam đứng thứ hai ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương về số lượng người dùng PrEP, chỉ sau Australia với khoảng 57.000 người dùng ròng tính đến năm 2022. Thứ ba, một yếu tố quan trọng khác cho sự thành công của Việt Nam là khả năng thu hút sự tham gia của nhiều bên liên quan, từ các bộ và cơ quan ở cấp quốc gia, đến các cơ quan cấp tỉnh, các viện nghiên cứu và học thuật, các tổ chức xã hội, khu vực tư nhân đang phát triển nhanh và các thành viên tận tâm của cộng đồng. và các tổ chức dựa vào cộng đồng.
Đại sứ nhận định, thách thức trong phòng, chống HIV/AIDS còn đang ở phía trước; do đó, hai bên cần hợp tác với nhau chặt chẽ hơn. Đại sứ John N.Nkengasong bày tỏ tin tưởng, Việt Nam sẽ tiếp tục giành được nhiều thành tựu trong việc đạt được các mục tiêu về điều trị HIV/AIDS của Chương trình Phối hợp của Liên hợp quốc về HIV/AIDS (UNAIDS). PEPFAR mong muốn được tiếp tục đồng hành với Việt Nam trong hành trình này.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu chúc mừng tại Lễ kỷ niệm
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan chúc mừng thành tựu của PEPFAR trong việc hỗ trợ các quốc gia trong 20 năm qua trong công cuộc phòng, chống HIV/AIDS; Bà Lan cũng đánh giá công cuộc phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam đã trải qua hơn 30 năm và thu được nhiều thành tựu quan trọng. Việt Nam đã từng bước kiểm soát được dịch HIV trên cả 3 tiêu chí. Đó là giảm số người nhiễm mới HIV được phát hiện, giảm số người chuyển sang giai đoạn AIDS và giảm số người tử vong liên quan tới AIDS. Việt Nam đã giữ vững tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư luôn ở dưới mức 0,3%. Đây là những con số rất ấn tượng, nói lên sự cam kết chính trị mạnh mẽ cũng như sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị Việt Nam. Để đạt được những thành tựu này, không thể không nói đến sự hỗ trợ to lớn về nguồn lực tài chính và hỗ trợ kỹ thuật của các tổ chức quốc tế trong nhiều năm vừa qua.
Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, cùng với Quỹ Toàn cầu, PEPFAR là một trong hai nhà tài trợ lớn nhất trong Chương trình phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam. Kể từ năm 2004, khi Việt Nam trở thành nước thứ 15 trên thế giới tiếp nhận hỗ trợ của Chính phủ Hoa Kỳ thông qua kế hoạch cứu trợ khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về phòng, chống HIV/AIDS. PEPFAR đang hỗ trợ tại 11 địa phương trọng điểm có số người nhiễm HIV còn sống, chiếm 45,2% trên cả nước. Trong gần 20 năm qua, PEPFAR và Quỹ toàn cầu đã có lúc hỗ trợ tới 90 % thuốc ARV cho người nhiễm HIV, giúp kéo dài và cải thiện chất lượng cuộc sống của hơn 100 nghìn người nhiễm HIV.
Nhân sự kiện này Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thể hiện mong muốn: PEPFAR tiếp tục hỗ trợ Bộ Y tế một số giải pháp ưu tiên đặc biệt là hỗ trợ cung ứng thuốc, sinh phẩm xét nghiệm HIV trong tình trạng khẩn cấp đặc biệt trong bối cảnh ngành y tế đang gặp nhiều khó khăn về vấn đề mua sắm và cung ứng thuốc, hàng hóa và vật tư y tế. Bên cạnh đó là một số ưu tiên khác gồm mở rộng các mô hình tư vấn và xét nghiệm, mở rộng các tỉnh thụ hưởng trong chiến lược đáp ứng y tế công cộng để có đầy đủ các bằng chứng nhằm đưa ra các can thiệp phù hợp. Ngoài ra đứng trước tình hình dịch đang có xu hướng tăng nhanh trong nhóm nam quan hệ đồng giới, nhóm chuyển giới, Bộ trưởng đề nghị PEPFAR hỗ trợ chiến lược tổng thể để can thiệp giảm bớt nguy cơ dịch HIV đang tăng nhanh trong nhóm này.
Ngoài ra chính phủ Việt nam vẫn cam kết cùng với hỗ trợ của PEPFAR để tiếp tục xây dựng các cơ chế tài chính cho việc chuyển giao bền vững các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS, tăng cường sự tham gia của khu vực tư nhân, sự tham gia của các tổ chức xã hội trong đầu tư và cung cấp dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS nhằm đảm bảo sử dụng có hiệu quả các nguồn lực huy động.
Cũng tại sự kiện, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã tặng Bằng Khen của Bộ Y tế cho Chương trình PEPFAR Việt Nam.
