Trong công tác phòng, chống HIV/AIDS, ma tuý, mại dâm, có một đóng góp không nhỏ của đội ngũ tuyên truyền viên đồng đẳng hay các nhóm tự lực. Ở Hà Nội, những năm gần đây đã xuất hiện nhiều nhóm, mô hình tuyên truyền viên đồng đẳng hoạt động rất hiệu quả. Liên minh câu lạc bộ “Về nhà” ở Quận Hai Bà Trưng là một ví dụ như vậy.
Sau rất nhiều lần hẹn, hôm nay tôi có chút may mắn đến với Liên minh Câu lạc bộ “Về nhà”, khi hỏi về câu lạc bộ “ Về nhà” hầu như người dân nơi đây ai cũng biết. Họ làm công tác tuyên truyền, giúp đỡ những người nhiễm HIV, lao động tình dục, người nghiện ma tuý.
Liên minh CLB “Về nhà” được thành lập vào tháng 4/2009 với sự kết hợp của 3 CLB: Nhóm Gạch đầu dòng (nhóm của người sử dụng ma túy); nhóm Nơi bình yên (nhóm của các cô gái hành nghề mại dâm) và nhóm Về nhà (nhóm vợ và bạn tình của người sử dụng ma túy).
Liên minh “Về nhà” ra đời là để phát triển các nhóm thành viên, làm sao nâng cao chất lượng sống cho họ, cung cấp cho họ những kiến thức, kỹ năng về phòng chống lây nhiễm HIV và cũng là nơi để cho những người dễ bị tổn thương đến để hợp nhau lại. Mọi người cùng làm việc, chia sẻ với nhau để nâng cao chất lượng sống cho nhóm người này.
Tham gia Liên minh, họ được hướng dẫn tiếp cận với các dịch vụ tư vấn, xét nghiệm tự nguyện và khám chữa các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Tại đây cũng diễn ra các hoạt động tư vấn, tập huấn về các biện pháp giảm tác hại, dự phòng, cấp cứu sốc thuốc và cho chị em vay vốn ban đầu để tạo thu nhập.
Không lấy kiến thức từ sách vở thông thường mà bằng những gì đã trải nghiệm, các thành viên CLB hàng ngày đến gặp gỡ từng người khách hàng để tư vấn, chia sẻ những khó khăn, giúp họ có được kiến thức để tự bảo vệ mình trong phòng chống HIV/AIDS và những bệnh xã hội khác.
Với 25 thành viên nòng cốt, hàng năm Liên minh tiếp cận hơn 1000 khách hàng. Tham gia liên minh, cũng có thể chỉ đơn giản là để gặp gỡ, cười đùa vui vẻ với nhau, để trút bỏ mọi nỗi buồn phiền đằng sau nỗi lo về kế sinh nhai hàng ngày.
Khi mới thành lập, chưa có kinh phí, hoạt động chính của Liên minh chỉ là tiếp cận cộng đồng, tuyên truyền về tác hại của ma tuý và cách phòng trách các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Sau đó, các thành viên tham dự các diễn đàn phòng, chống HIV/AIDS, ma tuý, mại dâm để học hỏi kinh nghiệm, tìm các mối quan hệ và nguồn tài trợ. Các thành viên của Liên minh đã biết lập kế hoạch, đề án xin tài trợ.
Hiện các CLB trong Liên minh đang được các tổ chức quốc tế hỗ trợ như Quỹ Toàn Cầu, Chi Cục Phòng, chống Tệ nạn xã hội của Hà Nội cũng tạo điều kiện để khách hàng của Liên minh được học nghề và có việc làm ổn định.
Ngoài việc trang bị các kiến thức để bảo vệ mình, khách hàng nào có nhu cầu tìm việc sẽ được Liên minh hỗ trợ vay vốn, tìm việc làm. Từ năm 2012, Liên minh mở Quỹ Tiết kiệm cho các khách hàng của mình. Hàng ngày, khách hàng muốn tiết kiệm, dù chỉ là 10 nghìn đồng, có thể đến gửi (có giấy đảm bảo) tại CLB. Việc gửi tiết kiệm giúp họ những lúc cần thiết không phải đi vay nặng lãi.Ngoài ra Câu Lạc Bộ còn trích quỹ mua một chiếc xe máy để làm xe ôm chở khách, và chiếc máy khâu cho chị em tự nhận hàng quần, áo về sửa chữa, làm mới tăng thêm thu nhập cho thành viên của Câu Lạc Bộ.
Hàng tháng, các thành viên nòng cốt của Liên minh đều đến các Trung tâm Giáo dục, lao động xã hội để giao lưu với những người đang cai nghiện và tìm hiểu nguyện vọng của họ sau khi hoà nhập cộng đồng, từ đó giúp đỡ họ khi họ cần. Đối với những người cai nghiện tại nhà, Liên minh sẽ cử thành viên có kinh nghiệm đến giúp họ cắt cơn trong vòng 7 ngày.
Một thành viên của Liên minh, chia sẻ: “ Trước đây tôi có chồng là người nghiện ma tuý, rồi bị nhiễm HIV. Khi đó người ta nghĩ chồng tôi sử dụng ma tuý thì mẹ con tôi cũng bị nhiễm HIV. Tôi không biết chia sẻ cùng ai, thì đúng thời điểm đó tôi được Liên minh câu lạc bộ “Về nhà” tiếp cận, tư vấn cho tôi hiểu về kiến thức cũng như động viên tôi trong cuộc sống, chia sẻ những khó khăn của tôi. Tôi cũng mong muốn làm sao những người có hoàn cảnh như tôi họ phải sống tích cực lên và hãy tự tin với chính mình”.Với những gì đã làm được Liên minh Câu lạc bộ “ Về Nhà” đã được Công An Quận Hai Bà Trưng khen thưởng trong công tác tuyên truyền phòng chống HIV, ma túy, mại dâm.
Sắp tới khi các nguồn tài trợ bị cắt giảm, Liên minh sẽ gặp nhiều khó khăn nhưng không vì thế mà các thành viên từ bỏ “sứ mệnh” của mình. Các thành viên đang tìm cách học kinh doanh, mở cửa hàng để có kinh phí duy trì các CLB. Trong thời gian này, các thành viên đang tích cực trau dồi kiến thức, khả năng tuyên truyền để đến khi các nguồn tài trợ không còn.
V.Anh
