Nam quan hệ tình dục đồng giới cần dự phòng lây nhiễm HIV bằng thuốc kháng vi rút

Nhiễm HIV trong nhóm MSM gia tăng nhanh chóng ở Việt Nam
Theo kết quả giám sát trọng điểm, tỷ lệ hiện nhiễm HIV trong nhóm MSM tăng nhanh trong vài năm trở lại đây từ 5.1% năm 2015 lên 12,2% năm 2017 và lên tới 13,3% năm 2020. Năm 2020, Cần Thơ có tỷ lệ hiện nhiễm HIV trong nhóm MSM cao nhất lên tới 22,7%, tiếp đó là Hồ Chí Minh và Kiên Giang là 14,7%, An Giang là 13,5% và Khánh Hòa 12%. Ước tính tỷ lệ nhiễm HIV mới hàng năm trong nhóm MSM tăng gấp 4 lần (0,62% năm 2012 lên 2.5% năm 2020).
Tỷ lệ nhiễm giang mai trong nhóm MSM cũng tăng nhanh từ 2,6% năm 2015 lên 9,3% năm 2017 và 12,5% năm 2020.

Biểu đồ 1: Tỷ lệ nhiễm HIV và Giang mai trong nhóm MSM (Nguồn: GSTĐ-VAAC))
Kết quả phân tích số liệu giám sát trọng điểm về các chỉ số hành vi của nhóm MSM cho thấy: Tỷ lệ sử dụng bao cao su (BCS) trong lần quan hệ tình dục (QHTD) đồng giới gần nhất chỉ khoảng 65% trong 5 năm gần đây; tỷ lệ QHTD tập thể tăng từ 8% năm 2015 lên 13,5% năm 2020; tỷ lệ đã từng dùng ma túy và tiêm chích ma túy năm 2020 lần lượt là 11,6% và 2,9%.
Về các chỉ số tiếp cận chương trình dự phòng của nhóm MSM: tỷ lệ được xét nghiệm HIV tăng từ 60,1% năm 2015 lên 77,2% năm 2020; khám STIs trong vòng 3 tháng qua cũng tăng từ 14,0% năm 2015 lên 24,5% năm 2020; tỷ lệ có thẻ BHYT cũng tăng từ 67,4% năm 2017 lên 79,2% năm 2020; tỷ lệ nhận được bao cao miễn phí và chất bôi trơn miễn phí trong 6 tháng cũng tăng từ 21% năm 2015 lên 42% năm 2020.
Dự phòng trước phơi nhiễm HIV cho nam quan hệ tình dục đồng giới
Theo báo cáo của Cục Phòng, chống HIV/AIDS, nhóm khách hàng sử dụng PreP hiện nay khá đa dạng. Tuy nhiên chủ yếu (tới 80%) khách hàng sử dụng PrEP là MSM.

Biểu đồ 2: Phân bố khách hàng sử dụng PrEP theo nhóm đối tượng, tuổi và giới (Nguồn: VAAC)
Theo báo cáo của Cục Phòng, chống HIV/AIDS, nhóm khách hàng sử dụng PreP hiện nay khá đa dạng. Tuy nhiên chủ yếu (tới 80%) khách hàng sử dụng PrEP là MSM. Qua đó có thể thấy MSM là nhóm khách hàng chính và là nhóm thích hợp nhất để áp dụng dự phòng trước phơi nhiễm HIV hiện nay. Một vấn đề nữa hiện nay nhóm MSM là nhóm khách hàng duy nhất có thể linh hoạt chuyển đổi phác đồ từ sử dụng PrEP sử dụng hàng ngày (tức uống thuốc liên tục hàng ngày) sang phác đồ sử dụng PrEP theo tình huống (khi nào có nguy cơ nhiễm HIV qua quan hệ tình dục mới sử dụng – thường áp dụng cho những MSM có tần suất quan hệ tình dục dưới 2 lần/tuần) và ngược lại theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Do vậy sử dụng thuốc kháng vi rút để dự phòng cho cộng đồng nam quan hệ tình dục đồng giới và bao cao su vẫn là biện pháp cần được ưu tiên và khuyến khích để mở rộng triển khai và sử dụng.