Hôm qua , ngày 30/11, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), và Tổ chức phi lợi nhuận y tế toàn cầu (PATH) đã khởi động “Kế hoạch quốc gia điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP)” . Đây cũng là mốc quan trọng đánh dấu kỷ niệm mười lăm năm hợp tác của Kế hoạch Cứu trợ Khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về Phòng, chống HIV/AIDS (PEPFAR) tại Việt Nam. Đây cũng là một dấu mốc quan trọng cho sự thành công của quan hệ đối tác lâu dài giữa Bộ Y tế Việt Nam với PEPFAR; UNAIDS và các đối tác phi chính phủ quốc tế và trong nước trong việc phối hợp ứng phó với HIV.
Tham dự Lễ khởi động có PGS.TS. Phan Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS; Bà Mary Tarnowka, Tổng lãnh sự Hoa Kỳ; Tiến sĩ Kimberly Green, Giám đốc dự án Healthy Markets; bà Marie Odles, Giám đốc UNAIDS tại Việt Nam, bà Ritu Singh, Giám đốc Văn phòng Y Tế của USAID cùng đại diện các tổ chức quốc tế, đại diện 11 tỉnh sẽ triển khai PrEP, đại diện các nhóm cộng đồng, các tổ chức xã hội và các phóng viên báo chí tại TP.HCM.
PrEP là một biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV dành cho những người không bị nhiễm HIV nhưng có nguy cơ lây nhiễm cao bằng việc uống thuốc kháng vi-rút đều đặn. Nếu một người chưa nhiễm HIV khi dùng PrEP sẽ giảm nguy cơ lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục không an toàn hoặc sử dụng ma túy do thuốc kháng vi rút sẽ hoạt động để ngăn không cho virút gây ra nguy cơ lây nhiễm HIV. PrEP đã được chứng minh rất hiệu quả khi tuân thủ và dùng đúng cách, có thể giảm nguy cơ nhiễm HIV từ 92% trở lên. Từ năm 2015, Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo mạnh mẽ PrEP là một lựa chọn dự phòng bổ sung, đây là một phần của chiến lược dự phòng HIV toàn diện cho những người có nguy cơ nhiễm HIV cao.
Chương trình triển khai thí điểm PrEP vào tháng 6 năm 2017 đã được Cục Phòng, chống HIV/AIDS khởi động thông qua dự án USAID/ PATH Healthy Markets (HM) và UNAIDS. Dự án Healthy Markets và UNAIDS đã làm việc với tổ chức cộng đồng, ngành y tế các tỉnh/thành phố, các đối tác khu vực tư nhân và các phòng khám ngoại trú công-tư nhằm cung cấp dịch vụ PrEP cho 1,895 người có nguy cơ nhiễm HIV như nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM), người chuyển giới nữ (TGW), và bạn tình âm tính của những người nhiễm HIV có tải lượng vi-rút chưa ở ngưỡng ức chế tại thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội..
Trong phần phát biểu tại Lễ khởi động, PGS.TS. Phan Thị Thu Hương- Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế (VAAC) cho biết: Từ khuyến cáo của Tổ chức Y tế giới cùng với những bằng chứng khoa học quốc tế và trong nước tại chương trình thí điểm của Bộ Y tế chỉ đạo với sự thực hiện của USAID/PATH/Healthy Markets và UNAIDS ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh cho thấy PrEP là một phương pháp dự phòng HIV hiệu quả cho những người có nguy cơ nhiễm HIV cao nhất. Đó là lý do Việt Nam xây dựng và triển khai kế hoạch quốc gia điều trị PrEP cho giai đoạn 2018-2020. Việt Nam là nước thứ hai ở châu Á, sau Thái Lan, triển khai chương trình PrEP trên toàn quốc. Chương trình PrEP đặc biệt hiệu quả để dự phòng lây nhiễm HIV vì vậy sẽ được triển khai tại ít nhất 11 tỉnh/ thành phố vào năm 2020 cho 7.300 người. Để chăm sóc sức khoẻ toàn diện cho những người tham gia PrEP, chúng ta cần cung cấp kiến thức đầy đủ việc dự phòng lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Mặt khác, Bộ Y tế mong muốn là sẽ đàm phán với các nhà cung cấp giảm chi phí điều trị giúp người có nhu cầu dễ được tiếp cận điều trị PrEP.
Cũng tại Lễ khởi động, Tiến sĩ Kimberly Green, Giám đốc dự án Healthy Markets (PATH) cho biết: Việc triển khai dịch vụ PrEP thông qua dự án Healthy Markets và dự án thí điểm của UNAIDS vào tháng 6 năm 2017 đã tạo ra một công cụ dự phòng HIV quan trọng đối với những người có nguy cơ cao nhất tại thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, Dự án thí điểm đã có thể triển khai hiệu quả là nhờ sự hợp tác chặt chẽ giữa các tổ chức cộng đồng, doanh nghiệp xã hội và phòng khám tư nhân do chính cộng đồng MSM, người chuyển giới nữ và những người nhiễm HIV phụ trách, cùng với các cán bộ lãnh đạo y tế địa phương và phòng khám ngoại trú công, cũng như các đối tác tư nhân như Gilead Sciences, Reliv/Mylan và Abbott. Việc mở rộng quy mô dịch vụ PrEP là điều cần thiết để Việt Nam có thể giảm đáng kể tỷ lệ nhiễm HIV mới”.
Đánh giá cao hiệu quả của việc khởi động chương trình quốc gia về PrEP tại Việt Nam, Bà Mary Tarnowka, Tổng lãnh sự Hoa Kỳ cho biết. “Chúng tôi rất trân trọng cam kết của Bộ Y tế Việt Nam cũng như cách tiếp cận thực sự cởi mở trong công tác phòng chống HIV/AIDS với khả năng dẫn đầu trong các sáng kiến phòng, chống HIV. Bằng cách hợp tác cùng nhau để triển khai hoạt động này thông qua PEPFAR, chúng ta đang tiến gần hơn tới mục tiêu loại trừ dịch AIDS vào năm 2030.”
Khách mời tham dự tại Chương trình khởi động PrEP cũng được nghe chia sẻ từ các nhà lãnh đạo cộng đồng, các nhà cung cấp dịch vụ PrEP, người sử dụng PrEP, và các đối tác khu vực tư nhân tham gia và cùng cam kết cho tương lai của chương trình PrEP tại Việt Nam, cùng với lãnh đạo của Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Lãnh đạo Trung tâm kiểm soát bệnh tật/ Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS các tỉnh/ thành phố, cũng như USAID và PATH.
Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ Mary Tarnowka (Giữa) chụp ảnh cùng đại diện từ VAAC và PEPFAR Việt Nam
PGS.TS. Phan Thị Thu Hương- Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế (VAAC) trong phần phát biểu khai mạc.
Tiến sĩ Kimberly Green, Giám đốc dự án Healthy Markets (PATH) chia sẻ về kết quả dự án thí điểm đạt được từ Tháng 6/2017
Toàn cảnh hội nghị chương trình
